سفارش تبلیغ
صبا ویژن


شهادت طلبی از دیدگاه امام خمینی (ره)
بدون شک نظریات امام خمینی (ره) درباره شهادت و انگیزه‏های آن در جهان معاصر و برای نسلهای آینده فصل جدیدی را در ترویج فرهنگ شهادت و تهییج عشق به شهادت، در بین مسلمانان ایران در جهان گشوده است. مطالعه در زندگینامه امام نشان می‏دهد که شهادت‏خواهی و شهادت طلبی و توجه به آثار آن در تمام مراحل زندگیشان متجلی است.
 
بررسی گفته‏ها و نکته‏ها و وصایای شهدا و رزمندگان دفاع مقدس نشان می‏دهد که آموزه‏ها، دکترین و سنت امام خمینی (ره) الهام بخش‏ترین عامل و تاثیرگذارترین شعار، در پرورش روحیه‏ی ایثار و شهادت طلبی آنان بوده است. اولین موضوع در بررسی موضوع شهادت طلبی از نظر امام خمینی (ره) تجلی این روحیه قول و سیره عملی ایشان است.

شهامت و از جان گذشتگی و ایثار و صلابت و مجاهده‏ی در راه خدا از ویژگیهای بارز شخصیتی امام است. امام از ابتدای نهضت با افرادی مواجه بود که درک صحیحی از شهادت نداشتند و یا شهادت را مربوط به دوران خاصی می‏دانستند. اولین کار او در آغاز نهضت از 15 خرداد و نیز در استمرار آن و در حوادث خونین دیگر چون 17 شهریور و سایر حوادث خونبار انقلاب اسلامی و نیز در دفاع مقدس تبیین فلسفه جهاد و شهادت بود.
 

ادامه مطلب... **>

 

عده‏ای با کنایه و گاه از روی دلسوزی به امام می‏گفتند چه کسی جواب این خونها را خواهد داد امام بارها فرمودند همان کسی که جواب خونهای شهدای صدر اسلام و شهیدان کربلا را دارد. اولین کار او برای تقویت روحیه جهاد و شهادت طلبی این بود که شهادت مربوط به زمان خاصی از تاریخ و آرزوی شهادت فقط مربوط به مبارزان صدر اسلام نیست. کار کلیدی او تفسیر صحیح از مفهوم حدیث «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» و دعای مشهور «یالیتنا کنا معکم فافوز فوزا عظیما» بود. او معتقد بود که آرزوی شهادت و دفاع از دین، فقط مختص زمان پیامبر (ص) و حضرت علی (ع) و امام حسین (ع) نیست. همه باید عاشورایی باشند و از سالار شهیدان تاسی نمایند. او با طرح شعار معروف «خون بر شمشیر پیروز است» فصل جدیدی را در ادبیات سیاسی و انقلابی معاصر گشود. و معتقد بود هر کس که این شعار را واقعا بپذیرد روحیه‏ای پیدا می‏کند که از هیچ چیزی نمی‏هراسد. و به استقبال شهادت می‏رود. از طرف دیگر عمل به تکلیف و فرع بودن نتیجه در منظر او ناشی از اعتقاد به «احدی الحسینین» بود. او معتقد بود که پیروزی در انقلاب و دفاع مقدس و یا شهادت هر دو پیروزی است. و این راز عدم هراس از مرگ و رمز شهادت طلبی او و یارانش بشمار می‏آید. امام چون اولیاءالله همواره تمنای شهادت داشت حتی بعد از پذیرش صلح و قطعنامه نیز از این موضوع غافل نمی‏شود و در قسمتی از پیام تاریخی خود بعد از پذیرش قطعنامه می‏نویسد: امروز خمینی آغوش و سینه خودش را برای تیرهای بلا و حوادث سخت و در برابر همه توپها و موشکهای دشمنان باز کرده است. و همچون همه عاشقان شهادت برای درک شهادت روزشماری می‏کند.

از نظر او شهادت طلبی دارای رمزی است که تا شناخته نشود نمی‏تواند عامل حرکت و پیروزی جنبشها شود. «ملتها باید رمز را بفهمند که رمز پیروزی این است که شهادت را آرزو بکنند و برای حیات، حیات مادی، دنیای حیوانی ارزش قائل نباشند. این رمز است که ملتها را می‏تواند پیش ببرد. این امری است که قرآن آورده است. احاطه فوق‏العاده امام بر مسائل عرفانی و اجتماعی و علمی و سیاسی و انقلابی و دینی موجب تفسیر جامع  شهادت طلبی از نظر ایشان شده است. تفسیر عرفانی او از شهادت طلبی، بسیار عمیق و دقیق است. در تعبیر عرفانی امام معمای شهادت با عشق قابل فهم است و شهدا در قهقهه مستانه‏اشان و در شادی وصولشان «عند ربهم یرزقون»  اند و از نفوس مطمئنه‏ای هستند که مورد خطاب «فادخلی فی عبادی و ادخلی جنتی»   پروردگارند.

او به بازیافتن شهدا نزد خداوند و ضیافت مقام ربوی و ارتزاق نزد رب‏الارباب اشاره می‏کند. در جایی دیگر او به ضعف جهان‏بینی مادی نظام سرمایه‏داری و کمونیستی و پیروان آنها و نیز کژاندیشی دیدگاه ناسیونالیستی و ملی‏گرایی افراطی در شناخت دقیق مقام و مفهوم شهادت اشاره می‏کند و می‏فرماید: «اذناب آمریکا باید بدانند که شهادت در راه خدا مسئله‏ای نیست که بشود با پیروزی یا شکست در صحنه‏های نبرد مقایسه شود. مقام شهادت خود اوج بندگی و سیر و سلوک در عالم معنویت است. نباید شهادت را تا این اندازه به سقوط بکشانیم که بگوئیم در عوض شهادت فرزندان اسلام تنها خرمشهر و یا شهرهای دیگر آزاد شد.» درک کامل انگیزه‏های شهادت طلبی از نظر امام، زمانی قابل فهم است که نگرش ایشان به حیات بعد از مرگ و معابر بررسی شود. از نظر او مرگ انتقال از دنیای فانی به دنیای باقی و رسیدن به نتایج اعمال است. و شهادت طلبی انتخاب بالاترین و زیباترین و آگاهانه‏ترین نوع مرگ است. و یا در جایی دیگر می‏نویسد «چه غافلند دنیا پرستان و بی‏خبران که ارزش شهادت را در صحیفه‏های طبیعت جستجو می‏کنند و وصف آن را در سروده‏ها و حماسه‏ها و شعرها می‏جویند و در کشف آن از هنر تخیل و کتاب تعقل مدد می‏خواهند و حاشا! که حل این معما جز به عشق میسر نگردد.»  کسانی از مرگ می‏ترسند که به فنای انسان اعتقاد دارند و «آنان که به معاد و قیامت معتقدند باکی از مرگ ندارند.»  از نظر او «انگیزه شهید برای شهادت رسیدن به حیات جاوید است.»  امام انگیزه شهیدان را شوق لقاء دلدار می‏داند. از این منظر، این «عشق به محبوب حقیقی است که بالاترین انگیزه را برای شهید ایجاد می‏کند.»   درک انگیزه قرب و ارتزاق عندالله از نظر ایشان نه تنها برای انسانها بلکه بسیاری از کروبیان غیرقابل حصول است. «ما خاکیان محجوب یا افلاکیان چه دانیم که این ارتزاق عند ربهم شهدا چی است»  در جای دیگر ایشان به علم حصولی و حضوری مشاهده مستقیم میدانی شهیدان اشاره می‏کنند. «آنچه که (فلاسفه و عرفا) با قدم‏های علمی و استدلالی و عرفانی یافته‏اند اینان (شهدا و ایثارگران) با قدم عینی به آن رسیده‏اند و آنچه آنان در لابه‏لای کتابها و صحیفه‏ها جستجو کرده‏اند، اینان در میدان خون و شهادت در راه حق یافته‏اند.»و در جای دیگر ایشان به عدم درک و ارزیابی دقیق فلسفه شهادت در راه خداوند، با انگیزه‏های بشری و انگیزه‏های مادی اشاره می‏کند و شناختن «و راه یافتن به کنه این مقام را از مختصات انسان کامل»  می‏دانند همچنین ایشان به نفی انگیزه‏های مادی و اثبات انگیزه‏های معنوی شهادت طلبی اعتقاد دارند.

«کسی دلش نمی‏خواهد برای شکم شهید شود و یا کسی جوانش را شهید ببیند تا خانه خوبی داشته باشد. در شهادت عالم دیگری مطرح است که همه اولیاء خدا و همه انبیاء همواره به دنبال آن بوده‏اند.»  چشم انداز دیگر امام (ره) به موضوع شهادت طلبی ابعاد اجتماعی، دیگرخواهی و جنبه عدالت‏جویی است. از این منظر توجه به سرنوشت و مصالح جامعه بسیار مهم است تا جایی که در صورت نیاز فرد باید برای صلاح و اصلاح خود را هم فدا کند. «فرد باید فدای جامعه بشود هر چه بزرگ باشد. بالاترین فرد که ارزشش بیشتر از هر چیز است در دنیا، وقتی که با مصالح جامعه معاوضه کرد این فرد باید فدا شود. سیدالشهدا برای همین آمد و رفت و خودش و اصحاب و انصار خودش را فدا کرد که فرد فدای جامعه بشود و جامعه باید اصلاح بشود «لیقوم الناس بالقسط»

با توجه به موقعیت خاص انقلابی جامعه، امام از جان گذشتگی و ایثار و گریز از نفع طلبی و عافیت‏خواهی را لازمه یک انقلاب می‏داند. از نظر او «طبع یک انقلاب، فداکاری است، لازمه یک انقلاب، شهادت و مهیا بودن برای شهادت است. قربانی دادن در راه انقلاب و پیروزی و استمرار آن اجتناب‏ناپذیر است بویژه انقلابی که برای خدا و  نجات مستضعفان و قطع امید، جهانخواران و مستکبران است.»   همچنین ایشان شهادت را زندگی افتخارآمیز و چراغ هدایت ملتها می‏داند. در موضوع انگیزه‏های فردی، امام معتقد است که «شهدا در پی یک معامله تاجرانه و توام با سود با خداوند هستند.»

انگیزه‏های شهادت طلبی از نظر او فراتر از نیازهای اولیه حیات و در ردیف انگیزه‏های معنوی و فوق مادی هستند. «انگیزه شهادت طلبی رهایی از «من» و «ما» و رهایی از نیازهای اولیه طبیعی و دستیابی به گوهر گرانبهای عزت و شرف و ارزشهای انسانی»  و «رهایی از قیدها و بندهای خودبینی و خودخواهی» است. شهادت از نظر او هنر مردان خدا و خط سرخ شهادت میراثی از خاندان نبوت و ولایت است و شهید به وجه‏الله نظر می‏کند و به لقاءالله می‏اندیشد و لذا شهید بدنبال مرگ فی سبیل الله است. «در اولین اعلامیه رسمی و سیالی امام که با آیه «قل انما اعظکم بواحدة ان تقوموالله مثنی و فرادی» شروع و با آیه «و من یخرج من بیته مهاجرا الی الله و رسوله ثم یدرکه الموت فقط اجره علی الله» پایان می‏یابد، توجه به موضوع شهادت و قیام و مبارزه و نیز خدایی بودن انگیزه‏های آن مشخص است.

او آرزوی شهات را از ویژگیهای بارز عارفان و روحانیون اصیل می‏داند و معتقد است آنان که حلقه ذکر عارفان و دعای سحر نهان حوزه‏های روحانیت را درک کرده‏اند در فلسفه حضورشان آرزویی جز شهادت ندیده‏اند.»

بطور خلاصه انگیزه شهادت طلبی را از نظر امام (ره) می‏توان به شرح ذیل برشمرد:

1- نظر کردن به وجه‏الله و رسیدن به مقام فنای فی الله که مرتبه نهایی توحید عملی و عشق و ارادت به محبوب ازلی است که البته از ادراک انسانهای عادی خارج است و مستلزم درجاتی از ادراک عرفانی است.
2- ادراک الهی و تقویت انقلاب و حکومت اسلامی.
3- انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر و اصلاح و هدایت جامعه و سالم‏سازی جامعه از ظلم، تبعیض، استثمار، استعمار و استبداد.
4- دفاع از عدالت و آزادگی و حق‏طلبی و فدا شدن برای ارزش‏های متعالی.
5- رهایی از هواهای نفسانی و خودبینی و ترک لذتهای زودگذر دنیوی و توجه به لذتهای معنوی و گزینش بهترین و شایسته‏ترین نوع مرگ برای رسیدن به حیات طیبه و زندگی جاویدان.
6- ترویج حق و عدالت و تزریق روح حماسی در جامعه
7- دفع فتنه و رفع فساد.


منبع:revayate8.tebyan.net

 



کلمات کلیدی :
برچسبها:


خادم شهدا: محمدتقی امانی
شلمچه: